Klussen en Neolithische geschiedenis

Vrijdag 8 en Zaterdag 9 juli 2022.                Klussen en neolithische geschiedenis

VK SCO, Stromness.        0 km.      Totaal: 10.140 km.                             Dag 84

VK SCO, Stromness.     112 km.      Totaal: 10.252 km.                             Dag 85

Regenachtig en stormachtig weer, bewolkt, af en toe een bui, max 14 graadjes.

Op vrijdag hebben we een aantal neolithische monumenten op de rol staan, na een rustige start van de dag. We staan met zicht op de haven waar onze ferry aankomt. Een zwaar gebrom kondigt het bootje aan, vier keer per dag. De defender van Kees en Lida geeft teveel problemen om mee door te rijden. De luchtvering is naast de turbo ook kapot en moet eerst gerepareerd alvorens de reis te kunnen voortzetten. We besluiten vandaag op de camping te blijven en hen een beetje te ondersteunen met wat er te doen staat. Na met veel moeite de wagen opkrikken met onze hydraulische krik, zien we het overtuigende bewijs d.m.v. de ouderwetse zeepsop methode met een plantenspuit, dat de luchtvering lek is. De rest van de middag is er veel overleg wat te doen en of te laten. An gaat vanmiddag met Miep op pad en bezoekt een opgraving die recent is gedaan en nog in volle omvang verder gaat. Één van duizenden jaren oud. Zo komen we vandaag niet toe aan ons eerder gemaakt plan. Na een afzakkertje aan het eind van de middag bij Kneipecamper Stolk-de Winter, snel omkleden. Er is vandaag ook nog een verjaardag te vieren van Bert. Zijn 70ste! Bij de aanlegsteiger van de ferry, 20 minuten lopen, nuttigen we met elkaar een prima avondmaaltijd in het wereldberoemde restaurant Stromness-Inn. Mijn kip is gevuld met Haggis (gevulde schapenmaag, met havermout, vet, ui, lever, hart, longen, bouillon en kruiden). Ben je in Schotland, dan moet je Haggis gegeten hebben, zegt men hier. Het klinkt gek, maar de kip smaakt mij prima, ik merk niet veel van wat Haggis zou moeten zijn. Gezien de ingrediënten, die ik gisteren nog niet wist, weet ik zeker dat mijn keus anders geweest zou zijn. 

Zaterdag gaan we vrijdag inhalen met het bezoeken van de neolithische vondsten op Orkney. Kees en Lida rijden met ons mee, de Landy komt niet van zijn plaats. De eerste stop is bij Meas Howe, waar we met een busje naar toe worden gereden vanaf het informatie centrum aldaar. Er moet vooraf zijn geboekt, hetgeen Miep heeft verzorgt, want er mogen zeer gedoseerd niet te veel mensen Meas Howe bezichtigen. Het is een neolithische tombe van 7 meter hoog van circa 3000 jaar voor Chr. Het is een soort van pyramide gevormd bouwwerk, met een gang van 7 meter lang en 1 meter hoog naar de middelste kamer, die 4 meter hoog is en waar precies op 21 december de zon naar binnen schijnt en de achterkant van de centrale kamer verlicht. En dat nog steeds. Zagen wij ook niet zoiets in Egypte in Aboe Simbel? Onze gids, een jonge spontane jonge dame van Orkney, vertelt op enthousiaste wijze hoe het e.e.a. gegaan moet zijn in die tijd. Vikingen hebben in 1153 met 100 man het dak van de tombe open gemaakt en de mogelijke schatten meegenomen. Ze hebben wel 30 schetsen en teksten achtergelaten op de wanden van de tombe. Vreemd te beseffen dat deze tombe meer dan 1000 jaar eerder gebouwd werd dan de Pyramiden in Egypte. Na dit bezoek gaat het naar Skara Brae, een nederzetting uit het neolithische tijdperk, of te wel het stenen tijdperk. Het zeer goed geconserveerd dorp, dat duizenden jaren verborgen lag onder het zand, geeft een duidelijk beeld van het dagelijks leven in de steentijd. De woningen dateren van 3000 tot 2500 voor Chr. Op het terrein van Skara Brae staat ook het Skaill  House, van bekende notabelen, die in 1850 de overblijfselen van Skara Brae ontdekten. Het huis is gedeeltelijk te bezichtigen, wat we dan ook doen. Ik zie er een grote kast met renaissance snijwerk, uit de 16de eeuw die gemaakt is van hout van een Spaans Armada vlaggeschip dat in 1588 verging bij het eiland Fair (tussen Orkley en Shetlandeilanden). Mijn oog valt er op, ik vind het een fascinerende gedachte hoe zoiets plaatsvindt. Het volgende neolithisch gebeuren is aan de noordzijde van het eiland, de Broch of Gurness. Een Broch is een soort toren met extreem dikke muren, maar niet hoger dan 13 meter, met woningen daar om heen, die een 500 jaar later gebouwd zijn. Er zijn een aantal Broch’s gebouwd in de periode 400 tot 100 jaar BC. De precieze betekenis van de Broch is onbekend. Tevens is naast de Broch een Viking graf ontdekt. Het is allemaal verbazend wat hier op zo’n klein eiland aan geschiedenis vanaf het stenen tijdperk te vinden is. Lida wil hierna nog graag naar een whisky boer van het merk Scapa. Also 30 km verder achter Kirkwall vinden we de destilleerderij. Een proeverij is geen probleem, dus zoeken we drie van de 25 verschillende soorten uit. 2 typen whisky zijn voor de handel en alle anderen zijn alleen hier te koop. Deze andere 23 hebben een gelimiteerd aantal flessen, dat op iedere fles genoteerd staat. Prijzen van £40 tot £800. U zegt het maar. Alcohol percentages van 40 naar 65%, van 4 naar 20 jaar rijping. Ik houd het op één lullig flesje van 40 pondjes. Idioot eigenlijk, misschien zijn ze bij de Gall en Gall goedkoper. Terug naar Stromness is het laatste ritje voor vandaag. Best gezellig met z’n viertjes en een beetje afleiding van het defender debacle is ook niet verkeerd.